«اگر خاورمیانه به جای نفت گوجه فرنگی داشت، چه می شد؟»

نیکتا شهبازی – گزارش از جلسه بحث احزاب چپ و راست هلند در مورد ایران, ٦ مهر ١٣٩٠

«اگر گوجه فرنگی اصلی‌ترین محصول صادراتی خاورمیانه بود، این جا نمی‌نشستیم تا درباره تحریم‌ها علیه ایران صحبت کنیم. تحریم‌های اعلام شده علیه رژیم ایران، نگرانی‌های ایالات متحده نسبت به برنامه انرژی هسته‌ای ایران، همه با منافع ژئوپلتیکی ایالات متحده در منطقه، اوج‌گیری قدرت اقتصادی چین و تشنگی فزاینده چین برای نفت و… مرتبط است.»

شهرزادنیوز: پیمان جعفری- ایرانی تبار مقیم هلند و فارغ التحصیل علوم سیاسی – در بحثی درباره حقوق بشر در ایران گفت: «اگر گوجه فرنگی اصلی‌ترین محصول صادراتی خاورمیانه بود، این جا نمی‌نشستیم تا در باره تحریم‌ها علیه ایران صحبت کنیم. تحریم‌های اعلام شده علیه رژیم ایران، نگرانی‌های ایالات متحده نسبت به برنامه انرژی هسته‌ای ایران، همه با منافع ژئوپلتیکی ایالات متحده در منطقه، اوج‌گیری قدرت اقتصادی چین و تشنگی فزاینده چین برای نفت و… مرتبط است.»

وقتی جعفری سخنان خود را با تأکید دوباره بر کلمه «نفت» به پایان رساند، کورتنهوفن – نماینده حزب دست راستی هلند «برای آزادی»- گفت: «این هم یکی دیگر از تئوری توطئه چپ‌هاست. اصولا چیزی به اسم منافع ژئوپلتیکی وجود ندارد. چطور می‌توانید چنین ادعایی بکنید؟ وقتی شما در گهواره بودیدT من داشتم از حقوق بشر دفاع می‌کردم. و به این دلیل هم خواهان تحریم‌های بیش‌تر علیه ایران هستم.» فان کورتنهوفن از اعضای پارلمان هلند از سوی حزب آزادی(PVV) است. او معتقد است که فقط با حمله بازدارنده به تأسیسات هسته‌ای و تحریم‌های خاص می‌توان مانع پیشبرد برنامه انرژی هسته‌ای ایران شد. «رژیم آخوندی ایران قصد دارد اسرائیل و ایالات متحده را نابود کند. سران رژیم ایران، از جمله احمدی‌نژاد، اعلام کرده‌اند که دنیایی بدون ایالات متحده و اسرائیل ممکن خواهد بود. آنها با این گونه ادعاها نشان داده‌اند که خطری برای جهان و امنیت اسرائیل محسوب می‌شوند. ما باید آماده باشیم جلویشان را بگیریم و اقدامات مناسبی برای کاهش این خطر انجام دهیم.»

ایران پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا کرده است. به موجب این پیمان‌نامه، هر کشوری حق دارد برای اهداف صلح‌آمیز اورانیوم را غنی‌سازی کند. با وجود این، غرب خواهان آن است که پیش از آغاز مذاکرات درباره برنامه انرژی هسته‌ای، غنی‌سازی اورانیوم متوقف شود. پیمان جعفری این شرط را نامناسب می‌داند. به نظر وی: «ایران حق دارد برای اهداف صلح‌آمیز اورانیوم را غنی‌سازی کند و طبق گزارش‌های سال‌های 2007 و 2011 برآورد سازمان ملی اطلاعات آمریکا، مدرکی موجود نیست که نشان دهد ایران قصد دارد بمب اتمی بسازد. حتا رئیس سابق موساد، مایر داگان، به اسرائیل علیه حمله به ایران هشدار داده است. به علاوه اگر قرار است این پیمان‌نامه رعایت شود، باید درباره کل منطقه اعمال شود. اسرائیل و هند هرگز این پیمان‌نامه را امضا نکرده‌اند، اما ایران امضا کرده و طبق آن عمل می‌کند.»

فان کورتنهوفن نظر دیگری دارد: «ایران پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا کرده و مدعی است که برنامه انرژی هسته‌ای این کشور برای اهداف صلح‌آمیز است، اما اسناد آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نشان می‌دهند که ایران قصد دارد بمب هسته‌ای بسازد. ایران هم‌چنین درخواست‌های شورای امنیت را رعایت نمی‌کند. این شورای امنیت بود که تحریم‌ها را علیه ایران تصویب کرد. به علاوه، می‌دانیم که ایران به حزب‌الله 50 هزار موشک داده است که می‌توانند برای نابودی اسرائیل مورد استفاده قرار گیرند. ما نمی‌توانیم این واقعیت‌ها را نادیده بگیریم. اگر دخالت نکنیم و علیه تأسیسات هسته‌ای اقدامی انجام ندهیم، مرتکب اشتباه بزرگی خواهیم شد. جهت کاهش خطر ایران برای اسرائیل و ایالات متحده لازم است به یک حمله بازدارنده نظامی دست بزنیم و تحریم‌های خاصی علیه ایران اعمال کنیم.»

شرکت‌کنندگان در پانل همه با او هم‌عقیده نیستند. هری فان بومل، عضو مجلس هلند از حزب سوسیالیست، موافق است که صرفا تحریم‌هایی علیه سران رژیم و سپاه پاسداران اعمال شوند. وی مخالف تحریم‌های سیاسی و اقتصادی است. به گفته وی: «بدترین کار این است که ایران از نظر سیاسی و اقتصادی ایزوله شود؛ زیرا قربانیان اصلی چنین اقدامی شهروندان ایرانی خواهند بود. بزرگ‌ترین خطر آن است که رفت و آمد آزادانه مردم از ایران به غرب و بالعکس قطع شود، سفارت‌خانه‌های غربی در ایران تعطیل شوند، سازمان‌های خبرنگاری و بین‌المللی ناظر بر وضعیت سیاسی و حقوق بشر در ایران وجود نداشته باشند. به این ترتیب رژیم می‌تواند با مردم هر کاری که می‌خواهد انجام دهد.»

اما در رابطه با ایران چه می‌توان کرد؟ هلند برای بهبود رعایت حقوق بشر در ایران چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

فون فان دن بیسن، از بنیاد «وکلا برای وکلا»، ابراز تأسف می‌کند که ایران تعهدات مربوط به پیمان‌نامه را رعایت نمی‌کند. وی می‌افزاید: «با این حال، کشورهای دیگری نیز هستند که مصوبات شورای امنیت، مواد پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را رعایت نمی‌کنند و حقوق بشر را نقض می‌کنند. با وجود این برای واداشتن آن‌ها به رعایت این موارد لازم نیست به اقدامات نظامی متوسل شد. برای رسیدن به این هدف، راه‌های دیگری وجود دارد. اقدام نظامی علیه ایران فقط بر وخامت اوضاع خواهد افزود. باید همه کشورها پیمان‌نامه را رعایت کنند. قوانین باید بدون استثنا در مورد همه به کار برده شوند.» او مدعی است که علاوه بر این، مردم ایران هستند که حق دارند برای خود تصمیم بگیرند و نه کشورهای خارجی.

هاری فان بومل با او موافق است: «چه کسی می‌تواند تصمیم بگیرد که کدام کشور خطرناک است و کدام کشور باید مورد حمله قرار گیرد؟ برای حل مشکلات هیچ گاه راه حل نظامی، راهکار درستی نیست. به ویژه اگر مردمی تحت یک رژیم دیکتاتوری زندگی می‌کنند. اگر ما علیه ایران تحریم‌های اقتصادی اعلام کنیم، رژیم راه‌های دیگری می‌یابد که در قدرت بماند و مردم را بیش‌تر سرکوب کند، مثل اتفاقی که دوران صدام حسین در عراق افتاد. بنابراین بهترین راه حل آن است که از مخالفان رژیم حمایت کنیم و بگذاریم آن‌ها سرنوشت خود را تعیین کنند.»

فان کورتنهوفن به این نظرات وقعی نمی‌گذارد. به نظر وی، ارتش و رژیم ایران دیوانگانی هستند که حاضرند برای نابودی صلح و امنیت جهانی دست به خودکشی بزنند.

جعفری می‌گوید: «به این رژیم نگاه کنید، به موقعیت ایران در خاورمیانه و هزینه نظامی آن توجه کنید. ایران با حضور آمریکا در افغانستان و عراق تحت محاصره قرار دارد. هزینه‌های نظامی ایران به پای هزینه‌های نظامی عربستان سعودی، اسرائیل یا حتا هلند نمی‌رسد. با توجه به این واقعیت‌ها، ایران یک سیاست خارجی کاملا منطقی را دنبال می‌کند و از دست زدن به کارهای جنون‌آمیز بسیار به دور است. تنها کاری که می‌توانیم بکنیم حمایت از جامعه مدنی ایران، جنبش‌های زنان، وکلا و کارزارگران در تلاش‌هایشان برای ایرانی دمکراتیک‌تر است. من از دولت هلند توقعی ندارم. هلند همواره حامی دیکتاتورهایی بوده است که برایش نفعی داشته‌اند؛ کشورهایی مثل عربستان سعودی، بحرین، عراق در زمان صدام حسین و مصر در زمان مبارک. به این دلیل است که بهار عربی، ایران و اسرائیل را بیش از همه نگران کرده است.»